Over Woke (van binnenuit): Hoe taal een schuilplek kan zijn (deel 2)

Om het even vanuit de actualiteit te benaderen: wijlen Sinéad O’ Connor was definitely woke en ze was een authentieke bondegenoot. Ook is zij een voorbeeld van hoe woke activisme door nagenoeg niemand voor haar/hun/zijn lol wordt opgepakt.De meeste activisten worden activist vanuit een persoonlijke betrokkenheid tot de thema’s waarvoor ze strijden. Iets wat helaas bijna even vaak wortelt in een persoonlijk doorleefd trauma. Daarom kies ik zelf met grote voorzichtigheid welke gevechten ik nog wel aan ga – en welke niet. Ik ben me er zeer bewust van dat mijn activistisch werk verbonden is met een persoonlijke pijn en dat maakt dat ik het precies kan duiden, maar ook dat er tegelijk een gevaar is dat ik dubbel zo sterk getriggerd wordt als de pijn zich herhaalt. Ondanks alle therapie en zelfhealing die ik deed. – vrij ben ik daar nooit van.
Gisterenavond las ik een stuk  van de hand van Anja Meulenbelt op het nieuwe platform Jacobin, waarin Anja exact duidt waar het vaak mis gaat bij (ons) verwonde strijders als ze schrijft :’Vrijwel alle mensen die activist worden zijn getraumatiseerd, eens, of nog. En voor iemand hier tegen protesteert dat niet alle activisten gestoord zijn, met trauma bedoel ik niet alleen dramatische gebeurtenissen, maar ook de langzame slijtage die je oploopt van racisme, seksisme, armoede. Een psychische beschadiging die je oploopt als je niet meetelt. […] De meeste mensen die activist worden doen dat vanuit een bewuste of onbewuste neiging om al het pijnlijke dat ze hebben meegemaakt te veranderen naar iets positiefs. Ik weet dat van mezelf. Het is helend om beroerde ervaringen om te zetten in een poging om ervoor te zorgen dat anderen niet meer hetzelfde hoeven mee te maken.’
Maar even terug naar Sinéad.
Het behoorlijk linkse, maar voor mij altijd kwalitatieve reportages leverende Democracy Now maakte inzichtgevend portret van ruim een half uur over het activisme van Sinéad dat me deed bedenken dat Sinead woke was in de jaren dat we het woord niet gebruikten. Muziekjournaliste Allyson Mc Cabe (ook schrijver van het in mei van dit jaar verschenen het boek ‘Why Sinéad O’Connor Matters) licht uitgebreid toe wat Sinéad deed en met welk sociaal onrecht ze zich verbond.
‘Ze zag dingen die niemand wilde zien en ze zei dingen die niemand wilde zien’. Dat maakt haar voor mij dus geheel woke.
Wrang en zelfs hypocriet dat allerlei anti-woketypes nu al dagen rouwberichtjes delen op hun social media tijdlijn over Sinéad, die zij kennen als de zangeres van het lied ‘Nothing Compares to U’ waarop ze hun liefdesverdriet  konden uithuilen in hun jeugd, zonder echt te zien dat Sinéad zich als bondgenoot inzette voor zo’n beetje alles wat de wokeness  weerspiegeld waar ze een hekel aan hebben. En dat Sinead een hekel had aan hun soort hypocrisie.
Sinead was geen Prince protegee toen ze ‘zijn lied’ zong. Sterker nog, hij sloeg haar bijna in elkaar. Ze droeg het Public Enemy logo van een Zwarte man die in de lens van een geweer is afgebeeld,  in een tijd dat de meerderheid  (ook ik niet)  niet wist waar het voor stond dat ze dat deed. (protest tegen de ban van Zwarte artiesten in de industrie)
Maar Sinead verloor haar carriere: nu zouden we zeggen dat ze gecanceld werd door rechts.
Ze was een eenling…  woke wordt/werd pas als gevaarlijk gezien nu we met steeds meer mensen zijn.

Maar ik wil het liever niet (vooral niet zelfs) hebben over de wokeness van witte mensen. Vooral niet omdat zij/jullie altijd al het dominante narratief bepalen. Ik lees bijna alles, maar wat ik leerde over intersectionaliteit komt uit de koker van Zwarte denkers. Met een voorhoede van Zwarte Vrouwen voorop. Sommige Zwart én Queer.

Sinead O’ Connor was haar tijd ver vooruit qua wokeness, maar ze was niet avant la lettre want die eer valt een protestlied uit de jaren dertig van Huddie ‘Lead Belly’ Ledbetter toe. En ook de Zwarte burgerrechtenbeweging in de jaren zestig toe waarna (of synchroon) de Afro-Amerikaanse schrijver William Melvin Kelley het boek ‘If you’re woke you dig it’ schreef’. Lees meer daarover in dit scherpe stuk van Cole Verhoeven en Jacob Boersema bij One World. Ook ik leerde van dit stuk dat het woord een veel oudere geschiedenis heeft dan ‘I stay woke’ in Badu’s lied ‘Master Teacher’.
Maar omdat dit soort informatie nooit deel is van het dominante narratief en we in de les Geschiedenis als Queer en BIPOC en alles wat buiten de norm valt niets leren over onze geschiedenis kus ik mijn beide handen als dit tot me komt. En als anderen het feit dat ik beter beslagen ten ijs kom als het over wokeness gaat dat de negatieve of zelfs agressieve kant van  woke noemen…well, so be it.

Morgen schrijf ik weer een stuk dat dieper ingaat op écht bondgenootschap versus hoe van woke nu een verdienmodel gemaakt wordt. Ik bijvoorbeeld, schrijf deze stukken bewust niet op een betaald kanaal, maar onbetaald op mijn eigen blog.
Het was nooit eerder mijn bedoeling mijn blog hiervoor te gebruiken, maar vrijdag werd ik bij toeval zo getriggerd dat ik voelde dat ik wel moet…
En hoe meer ik me in de tegengeluiden verdiep, hoe zekerder ik weet dat het echt nodig is.