OMA EN IK

Mijn oma.
Ik dacht aan haar vanochtend voor ik begon met morning pages te schrijven.
Vanuit bed luisterde ik naar Mina & Mevrouw,  de laatste podcast van Maartje Duin. Erg mooi weer. En op een bepaalde manier komt het dichterbij voor mij dan haar vorige prachtige podcast, de plantage van mijn voorouders…
Dat heeft alles met mijn oma van doen. Mijn prachtige, lieve, door mij zo geliefde oma – die deels model stond voor het personage van de Bomma in mijn debuut De Kleenex Kronieken. Maar voor een groot deel ook niet… Ze was veel zachter en  onderdaniger dan de vrouw in dat boek. Vooral naar mannen toe. Pijnlijk vind ik dat, omdat ik zie wat dat teweeg bracht bij mijn moeder. En ook in mijn eigen leven…
Maar als ik naar Mina & Mevrouw luister, denk ik vaak aan mijn oma als een vrouw die qua leven en afkomst ergens tussen Mina en Mevrouw in stond. Ze leidde een leven zoals Mina heeft geleefd, maar vertelde altijd met een mengeling van trots en schaamte dat ze de bastaarddochter was van een Waalse baron met de naam duBrulle.  Ik heb dat verhaal altijd geloofd tot een paar jaar geleden me door Selm Merel (een achternichtje van me) werd verteld dat haar opa dit verhaal beschimpte.
Terwijl ik het opschrijf voel ik de schaamte weer die deze opmerking teweeg bracht bij me. Dat heb ik Selm Merel niet eens verteld denk ik, maar dat deed het wel. Ik meen dat dit gevoel energetisch intergenerationeel doorgegeven is.
Pijnlijk eigenlijk.
Luisterend dacht ik aan hoe mijn oma zich altijd leek te schamen. En hoe ze zich voortdurend druk maakte om wat de mensen zouden zeggen en denken. Ik leid een veel vrijer leven dan zij, maar ik kan niet ontkennen dat de schaamte toch ook aan mij doorgegeven is. Dat blijkt uit de vorige alinea, maar ik weet dat het vaker gespeeld heeft in mijn leven. Ja… waar mijn moeder eerder een schaamteloze vrouw is, weet ik dat de loyaliteit – zoals vaker in familiesystemen – een generatie oversloeg en ik dat niet ben. In bepaalde opzichten ben ik heel loyaal aan mijn oma. Ook daar waar ik dat niet wil.
Mijn oma was een schat van een vrouw, dus ik vind het niet erg om op haar te lijken. Maar ik hoop dat mijn leven gelukkiger mag verlopen en eindigen dan het hare. Dat probeer ik al schrijvend te verwoorden. Vallend en opstaand.
Ik voel veel weerstand gaandeweg.
In de podcast zegt Maartje Duin over de kerk dat een kerkbezoek ook iets van een sociale inspectie had. Dat deed me denken aan hoe mijn oma er op stond dat ik de heilige communie ging, terwijl ze daar zelf van afzag.  Als een soort Malle Babbe zat ze achterin de kerk zo onzichtbaar mogelijk te wezen. Deed ze boete voor haar zonden? Wat maakte dat ze niet de communie ging. Vandaag zou ze 107 geworden zijn, maar ze stierf 24 jaar geleden en werd 83.
Jammer dat ik toen nog niet zo’n vrager was. Ik had haar graag veel meer gevraagd dan ik deed…
Over haar liefdesleven : ja.
Dus als je dit leest en je voormoeders leven nog… – bevraag ze.

Wacht niet tot het straks niet meer kan.